નારીરત્ન જેવું કોઈ રત્ન નથી

અગત્સ્ય મુનિ તપમાં બેઠા હતા. રાક્ષસોએ વન ઉજાડવા માંડ્યું, આક્રમણ કર્યું. ત્યારે ઋષિપત્ની લોપામુદ્રાએ તેમને પડકાર્યા અને ભગાડ્યા એવી કથા છે. લોપામુદ્રા મંત્રદ્રષ્ટા નારીઓમાંની એક છે, માતૃકા કહેવાય છે. ચ્યવન ઋષિએ યજ્ઞમાં અશ્ર્વિનીકુમારોને પણ દેવ તરીકે નિમંત્ર્યા. ઇન્દ્રે યજ્ઞભંગ કરવાનાં તોફાન આદર્યાં. ઋષિપત્ની સુકન્યાએ ધનુષ ઉઠાવ્યું હતું. કલમ, કડછી અને બરછી - ત્રણેમાં સિદ્ધહસ્ત મહિલાઓની એક શ્રૃંખલા આપણા ઇતિહાસમાં છે.

આવી સ્ત્રીઓને ચાણક્યે नास्ति स्त्रीसमं रत्नम् અર્થાત્ સ્ત્રી સમાન કોઈ રત્ન નથી એમ કહીને બિરદાવી છે.

વિદુરનીતિનું એક સુભાષિત છે :

पूजनीयाः महाभागाः
पुण्याश्च गृहदीप्तयः।
स्त्रियः श्रियो गृहस्योक्ता ।
तस्माद् रक्ष्या विशेषतः॥

સ્ત્રીઓ પૂજાપાત્ર છે, પરિવારને પ્રતિષ્ઠા અપાવનારી અને પ્રતિષ્ઠા સાચવનારી કલ્યાણ કરનારી છે, પવિત્ર છે અને પરિવારની શોભા - પ્રતિષ્ઠા છે. તેથી તેમનું ખૂબ ધ્યાન રાખવું જોઈએ.

ચાણક્ય શતકનો એક શ્ર્લોક કહે છે કે ખેડૂત માટે સુકાળ સુખદાયી અને નીરોગી માણસ સદા સુખી હોય છે, પરંતુ જ્યાં સ્ત્રી ઉપર પ્રેમવર્ષા થતી હોય એ પરિવારમાં તો રોજ આનંદ ઉત્સવ જ હોય છે.